Woonhuis Eestumerweg 1

Beschrijving Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed:
Monumentnummer: 508674
Eestumerweg 1 9792 RA te Ten Post

Rentenierswoning met aangebouwd achterhuis en schuur

Inleiding
Voormalige RENTENIERSWONING met aangebouwd ACHTERHUIS en SCHUUR, waarschijnlijk gebouwd in 1883, volgens een in het huis aangetroffen balk waarin gekrast staat: "1883, Lammert van Eerden". De opdrachtgever was Harm Bolt, wiens initialen, samen met die van de rest van de familie zijn ingekrast in de noordgevel. In de loop der tijd zijn er door latere bewoners een aantal wijzigingen aangebracht aan huis en schuur. Onder andere werd aan de zuidkant van de woning een stookhut in oude steen herbouwd. Deze valt wegens te weinig monumentale waarde buiten de rijksbescherming. Al deze wijzigingen hebben het oorspronkelijke aanzien van het pand nauwelijks aangetast.

De in een traditioneel ambachtelijke stijl met eclectische elementen opgetrokken woning is opvallend gelegen vlakbij de driesprong, die de Eestumerweg met de Rijksweg vormt.

Omschrijving
RENTENIERSWONING opgetrokken in roodbruine baksteen op een iets uitspringend, gepleisterd trasraam. Het schilddak, gedekt met een zwart geglazuurde Friese golfpan, heeft een kroonlijst en twee schoorstenen op de nok. De voorgevel heeft gepleisterde pilasters op de hoeken en aan weerszijden van de hoofdentree. Het voorhuis wordt geleed door H-vensters (oorspronkelijk T-vensters) met stucomlijsting en kuif.

In de oostgevel bevindt zich de hoofdentree bestaande uit dubbele paneeldeuren met gietijzeren deurpanelen met een manne- en een vrouwekopje en een bovenlicht met levensboom (niet origineel) binnen een gepleisterd portiek met omlijsting, waarin gegroefde pilasters met fantasiekapiteel, en bovenop een kuif. Voor de deur een stenen stoep van drie treden (niet origineel). In het dakvlak boven de entree bevindt zich een gemetselde dakkapel met hoekpilasters onder een plat dak met kroonlijst. Voorin de dakkapel openslaande ramen (niet oorspronkelijk) met stucomlijsting en kuif en in de beide zijkanten een driehoekig venster met ijzeren zonnemotief. Aan weerszijden van de entree twee vensters, die via een cordonlijst ter hoogte van de houten onderdorpels met elkaar verbonden worden. De noordgevel heeft twee vensters met eronder, in het trasraam, twee licht getoogde keldervensters. De vensters worden geflankeerd door vier gevelstenen met daarop van links naar rechts de volgende initialen: A.J.B., G.D.B., H.D.B., E.D.B & J.D.B. De zuidgevel heeft twee vensters en een smal H-venster onder een rollaag. In de westgevel bevindt zich eveneens een smal venster onder een rollaag.

Het in roodbruine baksteen opgetrokken ACHTERHUIS dat het voorhuis met de schuur verbindt heeft een schilddak bedekt met een zwarte Hollandse pan, een schoorsteen en een kroonlijst. De noordgevel heeft twee H-vensters onder een rollaag, een houten deur (niet origineel) met bovenlicht onder een rollaag en een klein venster. De zuidgevel heeft een (nieuwe) deur met bovenlicht, en twee licht getoogde vensters met tweeruits bovenlicht onder een rollaag.

De SCHUUR die ingedeeld is in vier vakken is opgetrokken in rood-bruine baksteen, waarbij de noordgevel gepleisterd is en van steunberen voorzien. Het wolfdak is gedekt met een zwarte Hollandse pan en heeft een uilebord (vernieuwd) en een bakgoot. In de westgevel bevinden zich een houten deur met bovenlicht, een hoge dubbele deur, vier getoogde ijzeren vensters met roedenverdeling en een nieuw venster, alle onder een rollaag. De zuidgevel heeft drie getoogde ijzeren vierruits vensters met segmentboog en een groot nieuw venster, de westgevel heeft aan de zuidzijde een klein rechthoekig venster en aan de noordzijde een ijzeren roosvenster; de noordgevel heeft een klein houten venster.

Het INTERIEUR is dusdanig gewijzigd dat het buiten de bescherming valt.

Waardering
Voormalige rentenierswoning met aangebouwd achterhuis en schuur van algemeen cultuur- en architectuurhistorisch belang
- als representatief voorbeeld van een rentenierswoning met schuur uit de tweede helft van de 19de eeuw
- vanwege de sobere maar verzorgde vormgeving met eclectische elementen
- vanwege de beeldbepalende ligging bij de driesprong in het dorp