Beschrijving Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed:
Monumentnummer: 508672
Stadsweg 86 9793 PD te Winneweer
Voormalige directeurswoning stoomhoutzagerij
Inleiding
WOONHUIS met aangebouwd ACHTERHUIS bij voormalige stoomzaag- en korenmolen, in 1853 gebouwd door Jan Tjarks Houtman uit Holwierde in een ambachtelijk-traditionele bouwtrant met eclectische elementen. Het huis is na de herberg het tweede huis dat in het dorp werd gebouwd. Sindsdien is Winneweer rond de houtzagerij en dit huis ontstaan. In 1858 kocht D. Nanninga de woning tezamen met de molen. Hij zorgde ervoor dat het bedrijf in de loop der tijd uitgroeide tot een bloeiende houthandel. In 1981 moest het bedrijf zijn deuren sluiten wegens faillissement.
De woning is waarschijnlijk omstreeks de eeuwwisseling aan de voorzijde uitgebreid met een SERRE. In de jaren dertig van de 20ste eeuw is het achterhuis verlengd en uitgebreid met een garage. Het geheel is zeer markant gelegen aan het Damsterdiep op het terrein van de voormalige houthandel.
Omschrijving
WONING met aangebouwd achterhuis opgetrokken in 1853 in een bruine bezande baksteen op een gepleisterd trasraam. Het achterhuis uit de jaren dertig bestaat uit gesinterde baksteen. Met het plaatsen van de serre in het midden van de voorzijde (oostgevel) is de hoofdentree verplaatst naar de zijkant.
Het voorhuis is gebouwd op een rechthoekige plattegrond en heeft een schilddak gedekt met een zwart geglazuurde platte Friese pan,waarop twee gemetselde schoorstenen prijken. Het dak wordt omlijst door een kroonlijst met houten klossen. Achtruits vensters met ronde schouders en stucomlijsting met kuif en rollaag geleden de gevels: de oostgevel heeft er vier, de noord- en zuidgevel elk twee en de westgevel heeft er één. Een gepleisterde cordonlijst verbindt de gepleisterde onderdorpels. De houten serre met plat dak en geprofileerde gootlijst is gebouwd op betonnen pijlers die worden verhuld door een houten ombouw en heeft afgesnoten hoeken. In de zijkanten van de serre twee vijftienruits vensters, in de rechter afgesnoten hoek een glasdeur met zesruits bovenlicht, in de linker afgesnoten hoek een venster met zesruits bovenlicht en aan de voorzijde nog twee met zesruits bovenlicht. Boven de serre bevindt zich in het dakvlak een bakstenen dakkapel met een gepleisterde gevelband, plat dak, goot op klossen en twee zesruits vensters met ronde schouders en stucomlijsting. Het ACHTERHUIS, onder een driezijdig schilddak met steekkap, gedekt met een zwarte platte Friese pan, heeft een gemetselde schoorsteen op de nok en een geprofileerde goot. De vensters hebben bijna alle ronde schouders met een rollaag. De entree bevindt zich aan de zuidzijde in een doorgetrokken geveldeel onder een steekkap en bestaat uit een gelakte houten deur met vier glasruitjes en een tweeruits bovenlicht met geschilderde glas-in-lood strips onder een rollaag. Boven de deur drie openslaande vensters met bovenlicht. Links van de deur een licht getoogd samengesteld zesruitsvenster met geschilderde glas-in-lood strips onder een rollaag en rechts van de deur twee horizontale vierruits vensters. De achtergevel (westzijde) heeft een dubbele houten garagedeur met geometrische geplaatst lijstwerk en twee vierruits vensters. In het dakvlak van de westgevel is een smalle, platte dakkapel met driedelig venster aangebracht. De noordgevel heeft twee zesruits vensters, die worden geflankeerde door twee kleinere, vierruits vensters. Het gedeelte van de noordgevel dat grenst aan het woonhuis bestaat nog uit oude baksteen (bruine bezande) en heeft twee omlijste zesruits vensters met kuif en rollaag, waaronder twee keldervensters met diefijzers, ook met omlijsting, kuif en rollaag. In het dakvlak erboven bevindt zich een platte dakkapel uit de jaren dertig van deze eeuw.
In het INTERIEUR zijn onder meer van belang: de houten paneeldeuren, de houten vloer, het plafond met pleisterdecoraties, de boog met gepleisterde levensboom en de glasdeuren naar de serre, alle in de gang van het voorhuis; de rijk bewerkte houten schouw in de woonkamer.
Waardering
Woning met achterhuis van algemeen cultuur- en architectuurhistorisch belang
- als voorbeeld van een symmetrische woning uit 1853 in traditionele stijl met eclectische elementen
- vanwege de fraaie ornamentiek
- vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van het exterieur en delen van het interieur
- vanwege de bijzonder mooie ligging aan het Damsterdiep
- vanwege de grote historische waarde voor de ontwikkeling van het dorp
